โรงงานผลิตชิ้นส่วนโลหะส่วนใหญ่แล้วต้องเผชิญกับไอน้ำมัน (Oil Mist) ไม่ว่าจะจากสารหล่อลื่น หรือน้ำมันหล่อเย็น ซึ่งหากไม่กำจัดละอองน้ำมันเหล่านี้ก็อาจเกิดอันตรายได้

 

ประเภทของน้ำมันที่ใช้ในงานโลหะการ โดยทั่วไปแล้ว Metalworking Fluid หรือน้ำมันที่ใช้ในอุตสาหกรรมโลหะการแบ่งออกได้เป็น 4 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้

1. Straight Oil เช่น น้ำมันปิโตรเลียมและน้ำมันพืช และใช้ในการหล่อลื่นมากกว่าการหล่อเย็น  
2. Soluble Oil ทำจากน้ำมันปิโตรเลียม 30 - 85% ผสมกับอิมัลซิไฟเออร์ (Emulsifier) และสารอื่น ๆ ซึ่งมีคุณสมบัติในการหล่อลื่นและหล่อเย็น แต่อาจมีควันและสารตกค้างมากกว่า Straight Oil 
3. Semisynthetic ทำจากน้ำมันปิโตรเลียม 5 - 30% ผสมกับอิมัลซิไฟเออร์หลายชนิด มีคุณสมบัติการหล่อลื่นและหล่อเย็นได้ดี และสะอาดกว่า Soluble Oil
4. Synthetic ผสมจากสารประกอบคล้ายผงซักฟอกมากกว่าปิโตรเลียม มักเป็นตัวเลือกที่สะอาดที่สุดและลดความร้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

ความแตกต่างของน้ำมันเหล่านี้ คือสิ่งที่ทำให้ไอน้ำมันในโรงงานผลิตชิ้นส่วนโลหะมีความแตกต่างกันด้วย เช่น น้ำมันหล่อเย็นที่มีส่วนผสมของปิโตรเลียมจะมีไอน้ำมันที่สกปรกกว่าน้ำมันประเภทอื่น เนื่องจากมีอนุภาคขนาดใหญ่ที่ลอยอยู่ในอากาศได้นานนอกจากนี้ ความเร็วในการทำงานยังส่งผลต่อไอน้ำมันเช่นกัน เช่น เครื่องจักรกลที่ทำงานช้า จะมีละอองน้ำมันขนาดใหญ่ ซึ่งโดยทั่วไปจะอยู่ที่ 10 µm ทำให้ฟิลเตอร์ต่าง ๆ สามารถกรองไอน้ำมันได้ง่าย 

 

ในเบื้องต้น การกำจัดไอน้ำมันในสายการผลิตจำเป็นต้องควบคุมการกระจายตัวของไอน้ำมันให้ได้เสียก่อน ซึ่งไอน้ำมันมีอนุภาคขนาดเล็ก ลอยอยู่ในอากาศได้นาน การกำจัดไอน้ำมันจึงทำได้โดยการกักไอน้ำมันไว้ไม่ให้ออกมาจากเครื่องจักร ใช้ถังดักไอน้ำมัน หรือใช้หัวฉีดแรงดันสูง เพื่อเติมสารหล่อเย็นเข้าไปยังชิ้นงาน

 

ถัดมาคือการกระเซ็นของน้ำมันหล่อเย็นในเครื่องจักร ซึ่งโดยทั่วไปมักมีรูระบายน้ำมันหล่อเย็นภายในเครื่องอยู่แล้ว ในขณะที่เครื่องหลายรุ่นก็สามารถหมุนเวียนน้ำมันหล่อเย็นได้ ซึ่งสามารถช่วยลดค่าใช้จ่ายลงได้อีกสำหรับวิธีที่ใช้กันโดยทั่วไป คือ การติดเครื่องกำจัดละอองน้ำมัน (Oil Mist Collector) เข้ากับเครื่องจักรที่ผลิตชิ้นงานโลหะ เพื่อดูดอากาศที่มีละอองน้ำออกจากตัวเครื่องและลำเลียงผ่านท่อไปยังเครื่องกรอง

 

สิ่งที่ควรระวัง คือ ความแตกต่างของอนุภาคน้ำมันกับฝุ่น เนื่องจากอนุภาคน้ำมันเป็นของเหลว มีความเปียก ฟิลเตอร์ทั่วไปที่ใช้ในการกรองฝุ่นผง แม้อาจจะใช้งานได้ แต่ก็จะกักเก็บละอองน้ำมันเอาไว้จนอุดตันอย่างรวดเร็ว ในขณะที่ละอองน้ำมันขนาดใหญ่อาจตกลงมาก่อนที่พัดลมดูดอากาศจะพาละอองไปถึงตัวกรองโดยหนึ่งในตัวกรองที่มีประสิทธิภาพที่สุดในการกำจัดไอน้ำมัน คือ ตัวกรองแบบเส้นใยสังเคราะห์ มีประสิทธิภาพในการคัดกรองละอองน้ำมันขนาดเล็กด้วยเส้นใย และเมื่อคัดกรองได้มากพอก็สามารถแยกน้ำมันออกจากตัวกรองได้ ทำให้สามารถใช้งานได้ยาวนาน เหมาะสำหรับอุตสาหกรรมโลหะการ

 

สิ่งที่ควรพิจารณา คือ อนุภาคของแข็งในอากาศและละอองน้ำมันนั้นต่างกัน การออกแบบระบบระบายอากาศที่ช่วยกำจัดไอน้ำมันได้อย่างมีประสิทธิภาพจึงจำเป็นต้องใช้วิธีคิดที่ต่างจากระบบระบายอากาศทั่วไป ซึ่งฟิลเตอร์สำหรับกรองฝุ่นจากการเชื่อมหรืออนุภาคอื่น ๆ มักไม่สามารถดักจับละอองน้ำมันได้ดีนักและวิธีที่ดีที่สุดในการตรวจสอบว่าระบบระบายอากาศมีประสิทธิภาพหรือไม่ คือ การทดสอบระบบเพื่อดูอากาศที่เข้าและออกจากระบบ ซึ่งโดยทั่วไป ฟิลเตอร์ใยสังเคราะห์แบบหลายชั้น (Packed-bed Filters) มักมีประสิทธิภาพเพียงพอในการกรองไอน้ำมันทั้งจากเครื่องจักรกลและจากการระเหย

 

ที่มา : M Report